حدود 40 تا 80 درصد افراد از درد ستون فقرات در ناحیه کمر شکایت دارند، اما بیش از 25 درصد آنها به دنبال کمک پزشکی نیستند. در واقع، چنین احساسات ناخوشایندی می تواند به دلایل نسبتاً بی ضرر و تغییرات پاتولوژیک در ستون فقرات ایجاد شود. بنابراین، شما نباید با آنها رفتار تحقیر آمیز داشته باشید.
علل کمردرد
ستون فقرات از مجموعه کاملی از عناصر ساختاری تشکیل شده است: استخوان ها، مفاصل، دیسک های بین مهره ای، رباط ها، اعصاب. تغییرات در هر یک از آنها می تواند با احساسات دردناک و ماهیت متفاوت همراه باشد. علاوه بر این، ستون فقرات توسط عضلات پاراورتبرال احاطه شده است، دردی که در آن بیماران اغلب با درد در ستون فقرات اشتباه می گیرند. بنابراین، دلایل درد می تواند بسیار باشد. این می تواند کار بیش از حد، بازسازی طبیعی بدن در دوران بارداری و غیره باشد. اما اگر درد به طور منظم رخ می دهد، باید با یک متخصص مهره شناسی یا مغز و اعصاب تماس بگیرید، زیرا اغلب این واقعیت که ستون فقرات به طور سیستماتیک در ناحیه کمر صدمه می زند نشان دهنده ایجاد بیماری های خاص است. .
اغلب، در چنین شرایطی، بیماران با موارد زیر تشخیص داده می شوند:
- آسیب شناسی دیسک های بین مهره ای (کاهش ارتفاع دیسک، بیرون زدگی، فتق بین مهره ای، دیسکیت).
- آسیب شناسی مفصل فاست (اسپوندیل آرتروز، کیست مفصل)؛
- بیماری های التهابی (اسپوندیلیت آنکیلوزان یا اسپوندیلیت آنکیلوزان، آرتریت واکنشی، آرتریت پسوریاتیک)
- شکستگی های فشاری مهره ها در پس زمینه پوکی استخوان؛
- ضایعات نئوپلاستیک ستون فقرات
آسیب شناسی دیسک بین مهره ای
تغییرات دژنراتیو در دیسک های بین مهره ای یا استئوکندروز بسیار شایع است، به ویژه در میان افراد جوان و میانسال. این تا حد زیادی به دلیل نیاز به نشستن طولانی مدت یا انجام کارهای فیزیکی سنگین است. در سنین بالا دیسک خشک می شود و مهره ها با هم رشد می کنند.
در حال حاضر در مراحل اولیه شروع تغییرات دژنراتیو در دیسک‌های بین مهره‌ای، که غضروف‌هایی با پیکربندی خاصی هستند که بدنه‌های مهره‌ها را تقسیم می‌کنند، ممکن است درد در ستون فقرات رخ دهد. این به دلیل تحریک گیرنده های درد لایه های بیرونی دیسک و همچنین رباط طولی خلفی ستون فقرات است. اغلب، استئوکندروز یک فرآیند التهابی آسپتیک را تحریک می کند، که منجر به اسپاسم رفلکس عضلات سگمنتال می شود. در نتیجه درد در ستون فقرات افزایش می‌یابد و محدودیت‌هایی برای تحرک نیز وجود دارد.
استئوکندروز به طور مداوم پیشرفت می کند، به خصوص در غیاب درمان مناسب و اصلاح سبک زندگی. متعاقباً منجر به تشکیل برآمدگی ها و بعداً فتق های بین مهره ای می شود که باعث تشدید علائم موجود و ظهور علائم جدید می شود.
ناحیه کمر به دلیل اینکه بیشترین بار را در فعالیت های روزانه حمل می کند، بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرد.
برآمدگی ها برآمدگی های دیسک هستند در حالی که یکپارچگی پوسته بیرونی آن را حفظ می کنند که آنولوس فیبروزوس نامیده می شود. الیاف حلقوی فیبروزوس با حفظ تأثیر عوامل تحریک کننده در طول زمان، بار و فشار محتویات داخلی دیسک (نوکلئوس پالپوزوس) و پارگی را تحمل نمی کنند. در نتیجه، هسته از موقعیت فیزیولوژیکی دیسک بین مهره ای فراتر می رود. در عین حال، ستون فقرات در ناحیه کمر همیشه درد می‌کند یا درد به ساق پا می‌رسد و با حرکات ناگهانی، خم شدن، بلند کردن اجسام سنگین، زور زدن، سرفه، عطسه، خندیدن و همچنین با نشستن طولانی مدت ناراحتی بیشتر می‌شود. یک وضعیت، راه رفتن، ایستادن.
اغلب، بیمارانی که از قبل برآمدگی ها و فتق ها ایجاد شده اند، به طور ناخودآگاه حالت اجباری به خود می گیرند و کمی به سمت سالم متمایل می شوند. در این حالت، درد در ستون فقرات در ناحیه کمر می‌تواند شدت بالایی داشته باشد و فرد را از ظرفیت کاری محروم کند. در چنین مواردی مجبور می شود به استراحت در رختخواب پایبند باشد و برای تسکین درد، پای خم شده و به شکم را سفت می کند.
بیشتر اوقات، برجستگی ها و فتق ها در جهت کانال نخاعی ایجاد می شوند که در آن طناب نخاعی (دم اسبی) و ریشه های عصبی منشعب از آن عبور می کنند. دومی از سوراخ های طبیعی در بدن مهره ها عبور می کند و بیشتر به شبکه کمری منشعب می شود که مسئول عصب دهی اندام های تحتانی و اندام های مختلف (از جمله اندام تناسلی) است.
بنابراین، اغلب با پوکی استخوان طولانی مدت، تشکیل فتق در ناحیه کمر، درد در ستون فقرات به تدریج نه تنها تشدید می شود، بلکه با سایر اختلالات نیز تکمیل می شود. اگر یک دیسک تغییر شکل یافته یا بافت های نرم که در نتیجه فرآیند التهابی متورم شده اند، ریشه ستون فقرات را که از نزدیکی آنها عبور می کند فشار دهد، اختلالات عصبی رخ می دهد. بنابراین، درد در ستون فقرات در ناحیه کمر را می توان با تابش به باسن، کشاله ران، جلو، داخلی، خارجی ران، ساق پا و پا تکمیل کرد. بستگی به این دارد که چه نوع ریشه عصبی مختل می شود، یعنی در سطح کدام بخش حرکتی ستون فقرات تغییرات پاتولوژیک مشاهده می شود. همچنین در نواحی متناظر اندام تحتانی، اختلالات حساسیت به صورت احساس خزیدن، بی حسی، تغییر حساسیت به دما، درد، محرک های لمسی و محدودیت تحرک قابل مشاهده است.
تغییرات در ارتفاع و عملکرد دیسک ها در استئوکندروز و عوارض آن منجر به آسیب به دستگاه مفصلی ستون فقرات و همچنین تخریب خود بدن مهره ها می شود. پیامد این امر ایجاد اسپوندیلوز است، یعنی کلسیفیکاسیون رباط طولی قدامی و تشکیل توده های استخوانی-غضروفی بر روی سطح بدن مهره ها (استئوفیت ها). آنها نه تنها می توانند به بافت اطراف آسیب برسانند و ریشه های ستون فقرات را فشار دهند و باعث درد شدید در ستون فقرات شوند، بلکه با هم رشد کنند. در نتیجه، بدنه های مهره های مجاور در یک کل واحد ترکیب می شوند، که به شدت تحرک در قسمت پایین کمر را محدود می کند.
استئوکندروز می تواند با تغییرات واکنشی در بدن مهره ها، به ویژه اسپوندیلیت آسپتیک واکنشی، که منجر به استئواسکلروز شود، همراه باشد. این با فشردگی بافت استخوان همراه است و احتمال شکستگی مهره ها را به طور چشمگیری افزایش می دهد.
بیماری های مفصل فاست
آسیب شناسی مفاصل فاست یا فاست ستون فقرات کمری، به ویژه آرتروز آنها، همچنین می تواند باعث درد در ستون فقرات در ناحیه کمر، از جمله درد شدید شود. اگرچه بیشتر اوقات درد دردناک است و در اعماق داخل موضعی است. ظاهر آنها به این دلیل است که کپسول سینوویال آنها به شدت عصب دهی شده است. در چنین شرایطی، درد معمولاً به طور مستقیم در ناحیه آسیب دیده متمرکز می شود و با خم شدن، امتداد، چرخش بدن، ایستادن طولانی مدت بیشتر می شود. راه رفتن و نشستن به کاهش شدت آنها کمک می کند. اما در برخی موارد، درد می تواند در ناحیه کشاله ران، دنبالچه و همچنین پشت و بیرونی ران ها نیز ایجاد شود.
بیماری های التهابی ستون فقرات
بیماری های التهابی ستون فقرات نسبت به آسیب شناسی دیسک های بین مهره ای و مفاصل فاست کمتر شایع است. با این حال، آنها همچنین به ستون فقرات آسیب می رسانند. این شامل:
- اسپوندیلیت آنکیلوزان یا اسپوندیلیت آنکیلوزان؛
- آرتریت واکنشی؛
- آرتریت پسوریاتیک و غیره
علائم این بیماری ها معمولا قبل از 40 سالگی و بیشتر در سن 20 سالگی بروز می کند. این آنها را از آسیب شناسی های دژنراتیو-دیستروفیک دیسک ها و مفاصل ستون فقرات متمایز می کند که اغلب پس از 40 سال ایجاد می شود. در این مورد، درد با افزایش تدریجی شدت مشخص می شود. علاوه بر این، شدت آنها پس از فعالیت بدنی کاهش می یابد، اما در حالت استراحت کاهش نمی یابد. بنابراین، در بیماری های التهابی، ستون فقرات در ناحیه کمر اغلب شب ها و به ویژه صبح ها، بلافاصله پس از خواب به شدت درد می کند.
سخت ترین وضعیت با اسپوندیلیت آنکیلوزان مشاهده می شود و این او است که بیشتر از سایر بیماری های التهابی ناحیه کمر را تحت تأثیر قرار می دهد. این اصطلاح به معنای التهاب مفاصل بین مهره ای با بی حرکتی بعدی آنها به دلیل تشکیل استخوان متراکم، همجوشی غضروفی یا فیبری بین ساختارهای استخوانی مفصلی است.
در ابتدا با کمردرد خفیف مشخص می شود، اما با گذشت زمان به تدریج گسترش می یابند و قسمت قفسه سینه و سپس ستون فقرات گردنی را می پوشانند. این با ایجاد محدودیت در تحرک ستون فقرات در همه سطوح همراه است، زیرا ستون فقرات، در نتیجه تغییرات در حال وقوع، به نظر می رسد در یک مورد خاص غوطه ور شده است. همچنین مشاهده شد:
- هم ترازی لوردوز کمری (انحنای طبیعی ستون فقرات در ناحیه کمر)؛
- تشدید کیفوز قفسه سینه که باعث خمیدگی می شود.
- کشش رفلکس عضلات پشت؛
- تشدید پیشرونده محدودیت تحرک به دلیل درگیری مفاصل فاست در فرآیند پاتولوژیک و استخوانی شدن دیسک های بین مهره ای.
- سفتی صبحگاهی برای یک ساعت یا بیشتر.
در 50-10 درصد بیماران، التهاب عنبیه (عنبیه)، قرنیه (کراتیت)، غشای مخاطی (کانژونکتیویت)، عنبیه و بدن مژگانی کره چشم (ایریدوسیکلیت) مشاهده می شود.
پیشرفت اسپوندیلیت آنکیلوزان منجر به این واقعیت می شود که تعداد مفاصل در روند پاتولوژیک افزایش می یابد. در نتیجه، بیماران مجبور می شوند به اصطلاح حالت درخواست کننده را بدست آورند. این به معنای کیفوز برجسته ستون فقرات قفسه سینه، شیب بالاتنه به پایین، خم شدن زانوها با محدودیت شدید دامنه حرکت در قفسه سینه است که بر عمق تنفس تأثیر می گذارد.
سرعت پیشرفت بیماری بستگی به کفایت و کامل بودن درمان دارد.
شکستگی فشاری مهره
شکستگی فشاری عبارت است از مسطح شدن بدنه مهره که در نتیجه به شکل گوه در می آید. این منجر به اختلال در آناتومی ستون فقرات می شود، می تواند آسیب به نخاع و ریشه های آن را تحریک کند، و همچنین به یک عامل محرک برای پیشرفت سریع تغییرات دژنراتیو-دیستروفیک تبدیل می شود.
مهره های کمری 1 و 2 بیشتر مستعد آسیب هستند، زیرا بیشترین بار محوری را به خود اختصاص می دهند.
شکستگی های فشاری ستون فقرات اغلب در افراد مسن به دلیل ایجاد پوکی استخوان، یعنی کاهش تراکم استخوان رخ می دهد. در چنین مواردی، برای آسیب دیدگی، ممکن است نه تنها یک سقوط جزئی، بلکه بلند کردن وزنه، یک حرکت ناموفق نیز کافی باشد.
آسیب شناسی با وجود درد در ستون فقرات مشخص می شود که حرکت را محدود می کند، با نشستن، حرکت و تلاش برای بالا بردن یک پای صاف افزایش می یابد. معمولاً 1-2 هفته طول می کشد و سپس به تدریج طی 2-3 ماه کاهش می یابد. در برخی موارد، تابش درد در تاج استخوان های ایلیاک و باسن وجود دارد. کاهش ارتفاع مهره شکسته باعث افزایش لوردوز کمری می شود که همچنین به بروز احساسات دردناک کمک می کند.
اگر شکستگی به موقع تشخیص داده نشود، کاهش ارتفاع مهره منجر به تغییر در وضعیت، کاهش رشد می شود. این امر باعث تنش رفلکس و کوتاه شدن عضلات ستون فقرات می شود که باعث کمردرد مزمن و نیاز به استراحت طولانی مدت می شود.
ضایعات نئوپلاستیک ستون فقرات
ضایعات نئوپلاستیک ستون فقرات به معنای تشکیل تومورهای خوش خیم و بدخیم در آن و همچنین متاستازها است که منشأ آن نئوپلاسم های سایر اندام ها است. این بسیار کمتر از آسیب شناسی دیسک های بین مهره ای، مفاصل فاست، اسپوندیلیت آنکیلوزان و حتی شکستگی های فشاری است، یعنی فقط در 1-2٪ از بیماران مبتلا به کمردرد. اما چنین ضایعاتی نیاز به تشخیص و درمان اولیه دارند.
ویژگی های مشخصه ضایعات نئوپلاستیک ستون فقرات علاوه بر درد در آن عبارتند از:
- افزایش دمای بدن، از جمله تا مقادیر زیر تب؛
- کاهش وزن غیر منطقی؛
- ناتوانی در یافتن موقعیت بدن راحت؛
- وجود درد در شب؛
- درد شدید در ستون فقرات؛
- ناتوانی در تسکین درد با مسکن های معمولی
حتی اگر 1 یا 2 مورد از این علائم را دارید، باید فوراً با پزشک خود وقت ملاقات بگیرید.
به روشی مشابه، موارد زیر ممکن است ظاهر شوند:
- کندروما یک تومور بدخیم است که در 20 درصد بیماران مبتلا به ضایعات سرطانی ستون فقرات تشخیص داده می شود. اغلب در ساکروم شکل می گیرد و می تواند در افراد با هر سن و جنسیتی رخ دهد.
- سارکوم یانگ - در 8 درصد بیماران مبتلا به ضایعات نئوپلاستیک ستون فقرات رخ می دهد. در مردان جوان شایع تر است.
- کندروسارکوم یک نئوپلاسم بدخیم است که 7 تا 12 درصد موارد را تشکیل می دهد. بیشتر در مردان میانسال دیده می شود.
- کیست استخوان آنوریسمال یک نئوپلاسم خوش خیم است.
- همانژیوم یک تومور خوش خیم عروقی است که در 11 درصد افراد وجود دارد. ممکن است در طول زندگی فرد تشخیص داده نشود. اما خطر شکستگی مهره ها را افزایش می دهد.
- متاستازهای سایر تومورها نئوپلاسم های بدخیم ثانویه هستند. اغلب سرطان سینه، پروستات، ریه و کمتر در کلیه ها، غده تیروئید و پوست به ستون فقرات متاستاز می دهد.
تشخیص
اگر ستون فقرات در ناحیه کمر درد می کند، ارزش دارد که با یک متخصص مغز و اعصاب یا مهره شناس قرار ملاقات بگذارید. در قرار ملاقات، پزشک ابتدا یک خاطره جمع آوری می کند و در مورد ماهیت درد، شرایط وقوع آن، مدت زمان تداوم آن، وجود علائم دیگر، شیوه زندگی و غیره سؤال می پرسد.
سپس متخصص معاینه انجام می دهد. در چارچوب آن، او نه تنها ستون فقرات را لمس می کند، محل درد را تعیین می کند، راه رفتن و وضعیتی را که بیمار ناخودآگاه می گیرد، ارزیابی می کند، بلکه آزمایش های عملکردی را نیز انجام می دهد. با کمک آنها می توانید علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان، نقص عصبی را تشخیص دهید، میزان تحرک ستون فقرات را ارزیابی کنید و سایر داده های تشخیصی را به دست آورید.
بر این اساس، پزشک از قبل می تواند علل احتمالی سندرم درد را فرض کند. برای روشن شدن آنها و همچنین تعیین دقیق میزان آسیب، روش های تشخیصی ابزاری و گاهی آزمایشگاهی نیز تجویز می شود. اغلب آنها به کمک متوسل می شوند:
- رادیوگرافی در پروژکشن جلویی و جانبی، گاهی اوقات با آزمایشات رادیولوژیکی عملکردی.
- CT - به تجسم بهتر ساختارهای استخوانی اجازه می دهد، بنابراین، بیشتر برای تشخیص اسپوندیلوز، شکستگی، تومورهای استخوانی و غیره استفاده می شود.
- MRI - ارزیابی وضعیت ساختارهای غضروفی و بافت های نرم را تا حد امکان دقیق امکان پذیر می کند، بنابراین اغلب برای تشخیص پوکی استخوان، برجستگی ها، فتق های بین مهره ای، ضایعات نخاعی و غیره استفاده می شود.
- الکترومیوگرافی - برای اختلالات عصبی با منشا ناشناخته و همچنین برای ارزیابی میزان آسیب عصبی نشان داده شده است.
- اسکن استخوان رادیوایزوتوپ - برای تشخیص تومورهای بدخیم و متاستازها استفاده می شود.
- چگالی سنجی اشعه ایکس بهترین روش برای تشخیص پوکی استخوان است.
- میلوگرافی - برای تشخیص علائم فشردگی طناب نخاعی و اعصاب دم اسبی استفاده می شود.
رفتار
برای هر بیمار، درمان به شدت بر اساس فردی انتخاب می شود، و نه تنها بر اساس تشخیص، بلکه بر اساس ماهیت آسیب شناسی های همزمان موجود. با این وجود، این علت کمردرد است که تاکتیک های درمان را تعیین می کند. می تواند محافظه کارانه باشد یا شامل مداخله جراحی باشد.
اما اولین قدم همیشه هدایت تلاش ها برای تسکین درد است، به خصوص اگر قوی باشد. برای این، بیماران NSAID ها، ضد اسپاسم، مسکن ها تجویز می شوند. و در موارد شدید، انسداد ستون فقرات انجام می شود - تزریق داروهای بی حس کننده و کورتیکواستروئیدها در نقاط خاصی از ستون فقرات.
استراحت در بستر به همه بیماران نشان داده نمی شود. و با آسیب شناسی دیسک های بین مهره ای، ممکن است کاملاً منع مصرف داشته باشد، زیرا کاهش فعالیت بدنی به تبدیل درد حاد در ستون فقرات به مزمن کمک می کند.
درمان منحصراً محافظه کارانه یا غیر جراحی برای موارد زیر تجویز می شود:
- پوکی استخوان؛
- اسپوندیلیت آنکیلوزان؛
- آرتروز مفاصل فاست؛
- شکستگی های فشاری سبک
معمولاً پیچیده است و شامل موارد زیر است:
- درمان دارویی، که ممکن است شامل NSAIDها، غضروف‌های محافظ، شل‌کننده‌های عضلانی، سرکوب‌کننده‌های ایمنی، کورتیکواستروئیدها باشد.
- فیزیوتراپی (UHF، مغناطیس درمانی، لیزر درمانی، کشش درمانی و غیره)؛
- ورزش درمانی؛
- درمان دستی
اگر علت کمردرد فتق بین مهره ای، بیرون زدگی، اسپوندیلوز، شکستگی شدید مهره ها، تومورها باشد، اغلب جراحی نشان داده می شود. همچنین برای:
- ناکارآمدی درمان محافظه کارانه برای تغییرات دژنراتیو-دیستروفیک؛
- افزایش نقص عصبی؛
- بی ثباتی بخش حرکتی ستون فقرات؛
- ایجاد عوارض، به ویژه تنگی کانال نخاعی.
اکثر جراحی های مدرن ستون فقرات کم تهاجمی هستند. به لطف این، خطرات حین عمل و پس از عمل به شدت کاهش می یابد، دوره توانبخشی کوتاه و تسهیل می شود، و اثربخشی کمتر از عملیات باز آسیب زا نیست. بسته به بیماری شناسایی شده، ممکن است توصیه شود:
- دیسککتومی عملی است که عمدتاً برای فتق ها و بیرون زدگی ها، به ویژه آنهایی که سندرم دم اسب را تحریک می کنند، نشان داده می شود. می توان آن را با استفاده از ابزارهای میکروسکوپی از طریق یک برش در حد 3 سانتی متر (میکرودیسکتومی) و با استفاده از تجهیزات آندوسکوپی که از طریق سوراخ های پانکچر با قطر حدود 1 سانتی متر به ستون فقرات عرضه می شود (دیسککتومی آندوسکوپی) انجام داد. هنگامی که دیسک بین مهره ای به طور کامل برداشته می شود، معمولا با ایمپلنت جایگزین می شود.
- ورتبروپلاستی و کیفوپلاستی - برای شکستگی های فشاری مهره ها، همانژیوم و برخی بیماری های دیگر نشان داده شده است. ماهیت عمل این است که سیمان استخوانی که به سرعت سفت می شود از طریق یک کانول نازک به بدن مهره تزریق می شود که آن را تقویت می کند. با کیفوپلاستی علاوه بر این امکان بازیابی ابعاد طبیعی بدن مهره ها وجود دارد که در صورت کاهش جدی قد آنها در نتیجه شکستگی مهم است.
- از جراحی های فیکساسیون برای تثبیت ستون فقرات استفاده می شود. برای این کار از سازه های فلزی با ماهیت متفاوت استفاده می شود که معمولاً تا پایان عمر در بدن بیمار باقی می مانند.
بنابراین، ستون فقرات در ناحیه کمر ممکن است به دلایل مختلفی آسیب ببیند. بنابراین، با تداوم طولانی مدت احساسات دردناک، بروز منظم آنها، افزایش درد در طول زمان و حتی بیشتر شدن علائم دیگر، ضروری است که با یک متخصص مهره‌شناس یا متخصص مغز و اعصاب تماس بگیرید. تشخیص زودهنگام تشخیص تغییرات پاتولوژیک را در مراحلی که مقابله با آن راحت‌تر است و اگر بیماری به طور کامل درمان نشد، حداقل از پیشرفت آن جلوگیری کرده و استاندارد زندگی بالا را حفظ کنید.